Kremy SPF -Kompendium wiedzy
Spis treści
Czym jest filtr UV i jak działa na skórę?
Jakie są korzyści stosowania kremu SPF? - Zdrowie i uroda
Jak stosować krem SPF? - Poradnik użytkownika
Jak wybrać krem SPF?
Dobór kremu SPF to terror i wie to każda osoba, która kiedykolwiek próbowała takowy znaleźć. Albo się roluje, albo spływa, albo zapycha, albo twarz po nim świeci się, jak…., albo rozpuszcza podkład, albo miliard innych ‘albo’. Opcji jest kilka, możemy uznać, że to, jak wyglądamy nie ma aż tak wielkiego znaczenia i machamy ręką na wszelkie niedogodności z tym związane, albo podejmujemy dosłownie, nie w przenośni, walkę o znalezienie idealnego ideału, który nas zadowoli.
Nie można jednak w tym wszystkim zapomnieć, że krem z filtrem nie ma służyć, jako upiększacz i być wygodny, lecz nas chronić. Oczywiście, idealnym wyjściem jest to, gdy te elementy połączymy, jednak nie można dać się złapać w pułapkę przedkładania komfortu nad faktyczną ochronę, np. stawiając na produkt o mniejszej ochronie czy niepewnym stadium ochrony, często innym niż deklarowany.
Stworzenie idealnego kremu SPF jest zadaniem, na którym polegają najbardziej doświadczeni technolodzy i wielu z nich jest gotowych podjąć się stworzenia suchej wody, o ile uchroni ich to przed koniecznością kombinowania nad kremem SPF. Dlatego, niestety, czasami, a wręcz często dochodzi do różnorodnych machlojek w zakresie deklarowanych poziomów ochrony i innych niesamowitych właściwości. W związku z tym należy wiedzieć, na co zwracać uwagę, by nasze poświęcenie nie szło na marne, żebyśmy rzeczywiście były skutecznie chronione.
Czym jest filtr UV i jak działa na skórę?
Filtr UV to zasadniczo substancja chemiczna lub fizyczna, która ogranicza szkodliwe promieniowanie UV, nie pozwalając na jego ingerencję w skórę. Dzięki temu zapobiegają:
- Powstawaniu przebarwień;
- Zaczerwienieniom;
- Fotostarzeniu skóry, czyli de facto zmarszczek;
- Wiotczeniu skóry;
- Odwodnieniu;
- Przesuszeniu;
- Powstawaniu zmian zapalnych, takich jak nowotwory, w tym czerniak.
Jakie są rodzaje filtrów UV?
Filtry UV można podzielić ze względu na kilka różnych kryteriów, przede wszystkim na filtry chemiczne i fizyczne. Świadomość, czym one się różnią może być istotna w szczególności dla alergików i osób z cerą wrażliwą, dlatego warto wiedzieć, co i jak.
Filtry chemiczne
Filtry chemiczne, to tak zwane filtry organiczne. Ich działanie polega na przenikaniu do naskórka i pochłanianiu promieniowania. Nie działają one, jak lustro, które odbija promienie, lecz jak transformator, przemieniający energię świetlną w cieplną. Mogą one wywoływać uczulenia, a ich ochrona przeciw najbardziej szkodliwym wiązkom - UVA, jest znikoma. Najczęstsze rodzaje filtrów chemicznych to:
- Arobenzony;
- Kwas paraaminobenzoesowy;
- Benzotriazole;
- Pochodne kamfory.
Filtry fizyczne
Filtry fizyczne (mineralne) działają na kompletnie innej zasadzie - zostają na skórze i działają, jak rzeczone już lustro, czyli odbijają i rozpraszają wiązki promieniowania ultrafioletowego i nie pozwalają na ich przenikanie w głąb skóry ani oddziaływanie z zewnątrz. Są dużo skuteczniejsze w kontekście ochrony przeciwko UVA. Wykazują również mniejsze działanie alergogenne. Najczęstsze substancje to:
Jakie są korzyści stosowania kremu SPF? - Zdrowie i uroda
Promieniowanie słoneczne ma pozytywne skutki, nie można powiedzieć, że jest inaczej. Dostarcza ono przede wszystkim witaminy D3, ale także wpływa na przykład na samopoczucie. Jednak ogromna część jego działania jest szkodliwa i może wpływać nie tylko na zmiany estetyczne, ale przede wszystkim na nasze zdrowie.
Ochrona przed promieniowaniem UV
Promieniowanie UV można podzielić na dwie grupy - UVA, UVB i UVC (jednak to ostatnie nie dociera do Ziemi, więc w pierwotnej formie, nie stanowi dla nas zagrożenia). Przez wiele lat w procesach badawczych skupiano się na szkodliwości promieniowania UVB, a przy testach produktów kosmetycznych koncentrowano się na skuteczności w kontekście powstawania rumienia. Jednak z aktualnej wiedzy medycznej wynika, iż większym zagrożeniem dla naszej skóry są wiązki UVA…
To właśnie wiązki promieniowania UVA dużo szybciej i łatwiej oddziałują na naszą skórę. Promieniowanie ultrafioletowe typu A, ze względu na swoją budowę (najdłuższa wiązka), może dostawać się wręcz do skóry właściwej. W związku z tym to właśnie UVA jest odpowiedzialne za fotostarzenie skóry.
Z kolei UVB odpowiada za powstawanie rumienia na zewnątrz skóry. Jedno i drugie, choć ich działanie jest odmienne, są szkodliwe, dlatego należy zwracać uwagę, by krem zabezpieczał równie skutecznie przed jednym i drugim.
Jakie są skutki działania promieniowania UV na skórę?
O skutkach oddziaływania promieniowania ultrafioletowego na skórę możnaby się rozpisywać bardzo długo i obszernie. Od lat prowadzone są badania nad jego wpływem na ludzki organizm. Jednak do głównych zagrożeń można zaliczyć:
- Powstawanie rumienia;
- Fotostarzenie skóry;
- Odwodnienie skóry;
- Przesuszenie;
- Przebarwienia skórne;
- Poparzenia słoneczne;
- Odwodnienie organizmu;
- Udary;
- Nowotwory skóry.
Dlaczego warto chronić skórę przed promieniowaniem UV?
Ochrona przeciw promieniowaniu UV to nie tylko kwestia estetyki. Nie chodzi tylko i wyłącznie o to, że mogą nam się pojawić przebarwienia, a w wieku trzydziestu lat będziemy mieć zmarszczki, jak kobieta po 40. Tak, to jest dość mobilizujący powód, jednak przede wszystkim chodzi o zdrowie i zabezpieczenie się przed poważnymi problemami, przy których zmarszczki będą najmniejszym problemem.
Redukcja ryzyka chorób skóry
Jak wspomniałam, promieniowanie UV, ma ogromny wpływ na zwiększenie ryzyka wystąpienia poważnych chorób, w tym śmiertelnych. Poniżej wymieniam część potencjalnych problemów, które powinny bezdyskusyjnie przekonać do regularnego stosowania ochrony przeciwsłonecznej w każdej możliwej postaci.
Jakie choroby skóry mogą być spowodowane przez nadmierną ekspozycję na słońce?
Prawdopodobnie takich chorób jest bardzo dużo, zwrócę uwagę na podstawowe i najpopularniejsze:
- Rumień;
- Oparzenie słoneczne;
- Pokrzywka;
- Toczeń rumieniowaty;
- Uczulenie na promieniowanie słoneczne;
- Egzema;
- Osutki świetlne;
- Fotostarzenie skóry;
- Modzel świetlny;
- Zmiany około trądzikowe;
- Rak podstawnokomórkowy;
- Rak kolczystokomórkowy;
- Czerniak złośliwy.
Jak zabezpieczyć się przed chorobami skóry?
Oczywiście, nie można zapomnieć o tym, że krem SPF to zabezpieczenie, ale nie ma takiego wynalazku, który da nam 100% pewności, że nie dotknie nas choroba skóry. Do niedawna czerniak był chorobą bezdyskusyjnie śmiertelną, jednak dziś, przy wczesnym wykryciu zmiany, istnieje szansa na jego usunięcie i wyleczenie. Jednak przy nieleczonym czerniaku trzeba liczyć się z wyrokiem śmierci i to w cierpieniu, gdyż jest to jeden z najbardziej zgryźliwych nowotworów, który daje liczne przerzuty.
Dlatego nie należy bagatelizować ochrony UV, stosować kremy, unikać ekspozycji na słońce, zasłaniać ciało, ale też wykonywać regularnie badania kontrolne i pod żadnym pozorem nie lekceważyć nawet najmniejszych zmian skórnych. A przede wszystkim, jeśli już mamy w szanownym poważaniu zmarszczki i estetykę - smarować przynajmniej pieprzyki, tatuaże itp.
Jak stosować krem SPF? - Poradnik użytkownika
Posiadanie jakiegokolwiek narzędzia, wiedzy, produktu, nie ma najmniejszego sensu samo w sobie, jeśli nie wiemy, jak ich użyć. Nie inaczej jest z kremami SPF, znalezienie odpowiedniego produktu, z dobrym składem i właściwościami może nie wnieść nic do naszego życia, pielęgnacji i zdrowia, jeśli nie będziemy wiedziały, jak się z nim obchodzić… no może poza złudnym poczuciem, że jesteśmy chronione, podczas gdy jest kompletnie odwrotnie… Jak w takim razie korzystać z kremów SPF, by zapewnić sobie pełną ochronę przed szkodliwym wpływem promieni UV?
Kiedy i jak często należy stosować krem SPF?
Krem SPF stosujemy codziennie, niezmiennie, bez znaczenia, czy nam się wydaje, że słońce świeci albo nie świeci - promieniowanie UV nie ma absolutnie żadnego związku z porą roku i ilością chmur na niebie. Znaczy… zasadniczo w czystej teorii ma, ale dla nas nie.
Codziennie rano, po umyciu buzi i jej osuszeniu (a także codziennej porannej pielęgnacji) nakładamy krem SPF, odczekujemy przynajmniej 20 minut do wyjścia na słońce lub nałożenie kolejnych warstw makijażu.
Jak często należy aplikować krem SPF podczas ekspozycji na słońce?
Zasadniczo krem SPF powinno się reaplikować co średnio dwie godziny. Takie stosowanie zapewnia utrzymanie deklarowanej przez producenta ochrony przeciwsłonecznej i jest związane ze stabilnością filtrów wykorzystywanych w produktach kosmetycznych.
Jak prawidłowo aplikować krem SPF?
Krem SPF należy stosować na oczyszczoną, suchą skórę, na codzienną pielęgnację. Badania wykazują się, iż idealna ilość kremu SPF do nałożenia na twarz, to 2mg na centymetr kwadratowy twarzy, czyli zwykle ok. 1ml. Wystarczy kupić w aptece strzykawkę i przed pierwszym użyciem wtłoczyć krem do niej, żeby przekonać się, ile to de facto jest i później nakładać na oko lub po prostu korzystać ze strzykawki regularnie, w celu precyzyjnej aplikacji. Oczywiście we wszystkich możliwych opcjach należy pamiętać o zachowaniu higieny. Nigdy nie dotykamy, a już na pewno nie aplikujemy produktów na twarz nieumytymi dłońmi.
Zgodnie z badaniami konsumenci nie stosują się do podanych przez producenta dawek kremu SPF, zazwyczaj jest to wręcz o 50-75% mniej produktu, co przekłada się na jednoczesne zmniejszenie ochrony o tyle samo procent. Warto o tym pamiętać, ponieważ obietnice producenta wynikają z przeprowadzonych badań laboratoryjnych, w których badany jest poziom ochrony przy użyciu konkretnej dawki produktu. Nie stosowanie się do tego może, jak wspomniałam, skutkować tym, że nasz krem z ochroną 30% będzie miał w praktyce 15%, a taka dawka jest, co również zostało udowodnione, jest stanowczo zbyt mała do pełnego zabezpieczenia skóry przed szkodliwym promieniowaniem.
Bibliofrafia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12967508/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16113595/
- J. E. Frederick H. E. Snell E. K. Haywood Solar ultraviolet radiation at the earth’s surface. Photochemistry and Photobiology. (1989), 50, s. 443-450.
- Palm MD, O’Donoghue MN. Update on photoprotection. Dermatol Ther. (2007) s. 360- 376.
- Parrish JA, Jaenicke KF, Anderson RR. Erythema and melanogenesis action spectra of normal human skin. Photochem Photobiol. (1982), s.187-191.
- Young AR. Chromophores in human skin. Phys Med Biol. (1997), s. 789-802.
- Seebode, C. & Lehmann, Janin & Emmert, Steffen. (2016). Photocarcinogenesis and Skin Cancer Prevention Strategies 36, s. 1371-1378.
- Kumar R, Deep G, Agarwal R. An Overview of Ultraviolet B Radiation-Induced Skin Cancer Chemoprevention by Silibinin. Curr Pharmacol Rep. (2015), s. 206-215.
- Farage MA, Miller KW, Elsner P, Maibach HI. Intrinsic and extrinsic factors in skin ageing: a review. Int J Cosmet Sci. (2008), s. 87-95.
- Baker LA, Stavros VG. Observing and Understanding the Ultrafast Photochemistry in Small Molecules: Applications to Sunscreens. Science Progress. (2016) s. 282-311.
- Lewis A. Baker a, Barbara Marchetti b, Tolga N. V. Karsili, Vasilios G. Stavros, Michael N. R. Ashfold. Photoprotection: extending lessons learned from studying natural sunscreens to the design of artificial sunscreen constituents. Chem. Soc. Wer. (2017). 46, s. 3770- 3791. 10. Kaidbey KH, Barnes A. Determination of UVA protection factors by means of immediate pigment darkening in normal skin. J Am Acad Dermatol. (1991) s. 262-266;
- Anna Wojas-Pelca, Andrzej Kazimierz Jaworek, Lidia Rajzer; Choroby skóry związane z działaniem promieniowania słonecznego – przegląd wybranych zagadnień; Katedra i Klinika Dermatologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie p.o. Kierownika: dr hab. med. Anna Wojas−Pelc; 2007;
- Jolanta Węgłowska, Agnieszka Milewska; Pozytywne i negatywne skutki promieniowania słonecznego.
